Om maar direct met de deur in huis te vallen: ik heb FOMA. Fear of Meaningless Algorithms. Niet voor AI-tools, maar voor alles eromheen. De tsunami aan AI-meningen, AI-takes en AI-clickbait. Snackcontent die net slim genoeg klinkt om te blijven hangen, maar te leeg is om echt iets van te leren. Maar het brengt ook iets goed.
De beste clickbait-titels en thumbnails zijn ontzettend cringe. En de eindeloze stroom van zichzelf-expert-noemende-nobodies maakt me droevig. Maar aan de andere kant ben ik ook nog elke dag onder de indruk. Van de snelheid waarmee AI ideeën omzet in prototypes. Van de productiviteitssprong voor ervaren mensen. Van hoe goed search & discovery ineens werken, zonder cookie-walls of eindeloos gescan.
Waar ben ik bang voor?
Die tweestrijd, tussen irritatie en verwondering, is generative AI voor mij.
De belofte van AI is krankzinnig groot. De voorbeelden die je online ziet, zijn soms van een ander universum. Iedereen heeft wel een mening over hoe generatieve AI de toekomst van leren, werken en creëren verandert.
Ik loop al vijftien jaar rond in het AI-veld. Ik bouwde semantic search, entity recognition en sentiment analysis tools. Introduceerde kennisgrafen gebaseerd op impliciete kennis van medewerkers. Werkte met vector databases voordat ze een hype werden. En ik deed zelfs onderzoek naar een robotkat die emoties uitdrukt bij ouderen om eenzaamheid te bestrijden.
Dus ja, ik wéét hoe moeilijk het is om AI goed te krijgen en hoe makkelijk het is om middelmatigheid te genereren. Mensen hebben een ingebouwde nonsens-detector. Slechte AI voelt als de uncanny valley. Wil je echte waarde brengen, dan moet je akelig dicht bij de Turing-test komen. Het probleem is niet dat AI dom is, maar dat wij te snel tevreden zijn.
De software-industrie, vooral B2B, misbruikt AI om bezoekers te ‘informeren’ met hypergerichte SEO-artikelen. Precies afgestemd op wat je zoekt, maar niet op wat je nodig hebt.
Het doel is niet om je iets te leren, maar om je verder de funnel in te duwen. Die artikelen worden gegenereerd door AI, met wat menselijke make-up erop. Publiceren, herhalen, klaar. Technisch indrukwekkend? Zeker. Menselijk waardevol? Niet echt.
En tóch… ondanks mijn FOMA en mijn ergernis, verwonder ik me opnieuw en opnieuw.
De tools zijn briljant, zolang er maar een mens in the loop zit. Wat me zorgen baart, is dat veel juniors die menselijke laag nog missen. Dat ze AI blind vertrouwen zonder kritisch te blijven. En dat gebrek aan kritisch denken kan op termijn gevaarlijker zijn dan een fout antwoord.
We gebruiken AI. En we gaan het meer gebruiken. Maar altijd volgens dezelfde principes waarmee we alles ontwikkelen. Liever veel oefenen, later bewegen en dan met precisie toeslaan, dan blind op de hype-trein springen en ons zorgvuldig ontworpen product verprutsen.
Sommige experimenten falen genadeloos (zoals smart expertiseprofielen of slimme document search). Maar anderen brengen echte waarde, zoals AI die helpt bij het sneller vertalen van content, of als power tool bij het schrijven van sterke teksten.
Ik blijf optimistisch over wat er allemaal nog komt. Vooral over manieren waarop AI intelligentie toevoegt in plaats van alleen ruis.
Voor wie wil weten hoe we dit aanpakken, onze designprincipes: Speels, Gepersonaliseerd en Doelgericht.
En onze werkprincipes:
Dus ja, ik heb FOMA: Fear of Meaningless Algorithms. Een gezonde angst om te verdrinken in oppervlakkige AI-meningen en lege hype. Maar ik geloof óók dat als we kritisch blijven, blijven oefenen en de menselijke maat behouden, AI onze creativiteit en intelligentie juist versterkt in plaats van vervangt.
En dat, lieve AI, is precies hoe je van waardeloos naar waardevol komt.